Momo — More Monitoring Action in the EU
Search
Close this search box.

Дали сте свесни за моќта што ја имате над другите и моќта која што другите ја имаат над вас?

Корупцијата и интегритетот се прашање на моќ и нашето општество зависи од нив.

Моќта е насекаде: вашите родители ја користат моќта над вас кога одлучуваат во кое време ќе легнете ; наставникот практикува моќ одлучувајќи како да ја спроведе наставата; владата, на највисоко ниво, ја користи моќта кога одлучува како да ги користи даночните пари за да влијае врз вашиот живот. Но, дури и кога тоа не го забележувате, имате и вие моќ. Имате моќ врз пријателите кои ги убедувате каде да излезете навечер. Имате моќ врз колегите кога ги убедувате да донесат една одлука наместо друга.

Моќта има релациона природа. Секогаш се остварува во рамките на меѓучовечки интеракции и никогаш не е статична. Се поместува и се менува, одлива и тече. Може да се делегира како „доверена моќ“: кога ја доверуваме на други, за да можат да носат одлуки и да дејствуваат во наше име, или може да ни биде доверена од општеството, особено преку работата што ја работиме, во сите улоги и задачи што ги имаме во рамките на кои било групи ( пријатели, семејство, спортски тим, училишен час, здружение итн.).

Моќта сама по себе не е добра или лоша: може само да се користи на добар или лош начин. Доверената моќ не прави одговорни за благосостојбата и животот на другите. Затоа, делегираната власт може да се користи разумно и со грижа, или да се користи лошо за приватни интереси, со непочитување и во крајна линија на штета на оние кои ја довериле.

Кога се користи на лош начин, се нарекува „злоупотреба на моќ“ и води до корупција. Подобро: „злоупотреба на доверената моќ за приватни интереси“.
Затоа, наше е добро да ја користиме моќта што ни ја доверуваат другите.
Потребна ни е општествена доверба (столбот на нашето општество, види повик за рефлексија 1) за да веруваме дека моќта која ја делегираме ќе се користи за јавен интерес, но секогаш е важно, како граѓани, да следиме како другите ја користат доверена моќ за да се чува јавниот интерес.

Разбери

Поле за дефиниција

Обично се вели дека моќта е способност на една личност, група или систем да влијае на нечие однесување.

Општествената моќ се однесува на способноста на поединецот или групата да влијае на мислите, чувствата или постапките на другите во општествен контекст. Ова влијание може да произлезе од различни извори, како што се авторитет, експертиза, харизма или општествени односи и може свесно и несвесно да се применува.

Доверената моќ се однесува на делегирање на моќта на други луѓе за донесување одлуки кои влијаат на нашите животи. Неопходен е одреден степен на доверба секогаш кога ние делегираме, или пак општеството ни ја делегира моќта да донесуваме одлуки кои ќе влијаат на нашиот, и на животот на другите, врз основа на идејата дека моќта ќе се користи во име на заедничкиот интерес. Затоа ја нарекуваме „доверена“ моќ.

Корупцијата се јавува секогаш кога некое лице, на кое сме делегирале моќ да ги застапува и да се грижи за нашите интереси, ја издава нашата доверба и ја злоупотребува таа моќ за остварување приватни цели, или интереси на неколкумина. Ова е, всушност, најчестата дефиниција за корупцијата: злоупотреба на доверената моќ за приватни интереси.

Прашања за рефлексија

Примери

Млад, перспективен политичар има одлична кариера во политиката. Всушност, таа е толку влијателна и сакана во својата партија што веројатно ќе стане и идниот премиер доколку нејзината партија победи на изборите. Наместо тоа, таа се вмешува во јавен скандал откако ќе се испостави дека ја користела нејзината државна кредитна картичка за да купи чоколади и други мали лични предмети. Нема никаква кривична или правна одговорност, сепак таа е принудена да ја напушти партијата и мора да паузира од политиката во следните три години. Што мислите за тоа? Дали мислите дека санкциите што ги доби се праведни?

Новиот градоначалник на вашиот град сфаќа дека има процент од буџетот наменет за изградба на училиште кој ќе остане,бидејќи фирмата што го доделила договорот потрошила помалку од очекуваното. Наместо тие пари да ги искористи за јавна корист, тој ги користи за купување авионски билети за патување на кое тој и неговото семејство долго време сакаат да одат. Но, новинарите го откриваат фактот, избива скандал и Управата бара тој да ја напушти позицијата и да има нови избори. Што мислите за тоа? Дали мислите дека санкциите што ги доби се праведни

Делувај

Истражете и изберете од низа активности за работилници, користејќи го нашиот систем за филтри.

Повеќе

Видео за темата

Доколку барате сумарна содржина на оваа тема, предлагаме да го погледнете видеото подготвено од Transparency International.